پوپولیسم و بیماری دموکراسی

آسیب پذیری دموکراسی در مقابل پوپولیسم موضوع گفتگویی است که با امبرتو اکو نویسنده و فیلسوف ایتالیایی انجام شده است . وی در این گفتگو به خطر پوپولیسمی اشاره می کند که در شیوه مدیریت برلوسکنی نخست وزیر ایتالیا وجود دارد. نگاه جامعه شناسانه وی در برخورد با این مقوله ، شباهت زیادی به نظریه هایی دارد که دموکراسی را در مواجهه با انواع گفتمان های دموکراسی ستیز آسیب پذیر می دانند . وی اشاره می کند که در زمانهای معینی کشورها می توانند تا حدی مریض باشند که شخص رسوایی چون برلوسکنی را قهرمان خود بدانند . این شرایط هنگامی اوج می گیرد که مردم امیال فروخفته خود را در وجود یک شخصیت کاریزماتیک متجلی ببینند. شاید بتوان این دیدگاه یعنی قهرمان شدن شو من ها در دنیای سیاسی غرب  را با قدرت گرفتن بنیادگراها در جهان اسلام آنهم به وسیله انتخابات ، مقایسه کرد و هر دو پدیده را دلیلی برای بیماری دموکراسی بدانیم . 

قسمتی از دیدگاه های امبرتو اکو :

چرا ایتالیایی‌ها از موسولینی و آلمانی‌ها از هیتلر تبعیت کردند؟ در زمان‌های معینی کشورها می‌توانند تا این حد مریض باشند. خیلی از ایتالیایی‌ها برلوسکونی را تحسین می‌کنند، چون او مثلاً کارهایی می‌کند که هر مرد ایتالیایی با کمال میل می‌کند: با زن‌ها خوابیدن و مالیات ندادن. برلوسکونی وحشیانه‌ترین رؤیاهای آنها را نمایندگی می‌کند. روند ارائه مضامین سیاسی و همچنین پاره ای ارزش‌های معین عوض شده. این تغییر از مبارزه انتخاباتی کندی علیه نیکسون در سالهای دهه ۱۹۶۰ شروع شد. کندی انتخابات را برد، چون خوش ظاهر بود، در حالی که رقیبش در مناظره تلویزیونی رودر با او با ریش نتراشیده ظاهر شد. تا قبل از این مناظره رهبران دولتها اشخاصی انتزاعی بودند، که در بهترین حالت از روی عکسشان شناخته می‌شدند. نیکسون البته بعدها رییس جمهور شد، اما بعد سقوط کرد، چون دروغ گفته بود. بیل کلینتون با یک دختر کارآموز رابطه جنسی داشت، دروغ گفت و در قدرت ماند. رابطه جنسی با یک دحتر کار آموز در زمان نیکسون به کلی غیر قابل قبول بود و رسانه‌ها با مرتکب آن به شدت برخورد می‌کردند. امروزه اما روزگار وارونه است: تمام این دخترانی که به علت همخوابگی با برلوسکونی معروف شده‌اند، راه براه در رسانه‌ها مصاحبه می‌کنند و عکس می‌اندازند. این شکل از ارائه خود امروزه یک ارزش شده است. مردم برای چنین نمایشی در انظار عمومی سر و دست می‌شکنند. برلوسکونی بعدی می‌تواند رسوایی‌های بیشتری بالا بیاورد و با این حال از سوی مردم پذیرفته شود. همین است که چیزی در جامعه ما به طور بنیادی عوض شده. این را برلوسکونی هم خارج از زندگی سیاسی خودش نشان می‌دهد.(+)


نظر شما برای ما بسیار مهم است